bodrum katlı yapılara baktığımız zaman bodrum perdesi içinde kalan kolonlar perde gibi detaylandırılmakta, bodrum perdesi dışında kalanlar ise üst katlarda olduğu gibi orta bölgeden detaylandırılmakta. Yönetmelikte bu konuda ek bir başlık ise bulunmamakta. Araştırmalar sonucunda başka yazılımlarda, bodrum perdesi içinde kalan kolonlarda serbest kolon gibi detaylarıldığı belirtilmiş.

Bu konuda hem yazılım ekibinin hem de diğer meslektaşların görüşlerini merak etmekteyim. 

Şahsi görüşüm; perde içinde kalan kolonlar artık perde ile beraber hareket edeceği için, perdenin bir parçası gibi davranacaktır. Dolasiyla perde koşulları yeterli olmalıdır.

​​​

Bodrum perdeleri kat hizasında bindirme olacak şekilde beton dökümü yapılmaktadır.

Bu perdelerin başlıklarındaki kolonların beton dökümünü kolon ortasında yapılamayacağına göre, panel perdelerin beton dökümüne göre düzenlenmesi gerekir.

Konunun beton dökümüyle ne alakası olduğunu anlayamadık! Kolon donatı eki alt uçtaykende ortadaykende beton aynı şekilde ve aynı sevide dökülmektedir.

Kolon ve Perde donatı eklerinin yeri belirlenirken esas olan yapısal elemanların deprem kuvvetleri altında moment dağılımına göre yapılmasıdır. bilindiği üzere Kolonlarda deprem kuvvetleri ekseri olarak alt ve üst uçta oluşmaktadır bu sebepten donatı eki kolon ortasında yapılması TBDY2018 de öngörülmüştür. Yine bilindiği üzere perdelerdeki davranış ise kolonlardan farklı olarak tüm yapı yüksekliği boyunca konsol kiriş gibi çalışmakta ve max. moment perde tabanında oluşmaktadır ve bu sebepten TBDY2018 perdelerdeki düşey donatı ekini DBYBHY2007 de olduğu gibi katlarda perde alt ucunda yapılması öngörülmüştür.

TBDY2018 de Bodrum çevre berdeleri ile kesişen kolon donatı eklerinin yeriyle alakalı ayrıca bir madde bulunmamaktadır ve bunada gerek yoktur zaten. Çünkü kolon donatı ekinin kolon ortasında yapılması her durumda güvenli tarafta bırakmaktadır. 

Ancak konudaki diğer mesaş larda bahsedildiği gibi perde ile kesişen kolonlarda donatı ekini alt uçta yapmak için analiz sonrası moment grafikleri incelenmeli ve eğer deprem yüklemelerinde kolon moment dağılımı perdeler ile uyumlu bir davranış sağlıyorsa BELKi/ANCAK donatı eki alt uçta yapılabilir.

Aşağıda paylaştığım ekran görüntüsünde kolonun perdelerle aynı davranışı sergilemesi beklenemez diye düşünüyorum.

Click to View Image1 View(s)

Yada kolonun perdelerle aynı davranışını sergilediğini düşünüyorsak perdelere kiriş saplandığı bölgelere kolon konulmasını neden öneriyorsunuz. Demekki buralarda ilave eğilme donatısı yada kesme etkilerine karşı ilave etriye düzeni gerekli oluyor ve demekki kolonla bodrum çevre perdesi aynı davranışı sergilemiyor.

Diğer programlar bu konuda kullanıcının karar verebilmesi için seçenek sunmaktadır. Kullanıcı kolon ve perdenin kesit tesirlerini inceleyerek benzer durumlarda kolon ekinin nerede yapılacağına karar vermektedir. Kullanıcı istemediği sürece kolon eki ortada yapılmaktadır.

Bu bağlamda "aksi düşünülemez", "beton birlikte döküleceği için" "beton şuraya kadar dökğleceği için" gibi mühendisce olmayan yaklaşımlar bu konuda sağğlıklı bir gelişme sağlamayacaktır. Heleki benzer söylemlerin STA4CAD ailesi tarafından dile getirilmesi bence uygun değildir.

Saygılarımla.

TBDY 2018 de dediğiniz gibi kolonlarda bindirme noktasını orta bölgede vermiştir. Perdeler içinde 2007 yönetmeliğindeki gibi perde alt kısmında bırakmıştır. Bu farklılığın temel neden genel deprem momentlerinin dağılımı olarak özetlensede bu tam yeterli olmaz. (Daha farklı durumlarda bu moment grafiği değişebilir) Asıl etken parametre plastikleşme bölgesidir. Buradaki ana hedef gevrek kırılmalara sebebiyet verebildiği için kolonlardaki plastikleşme bölgesinde bindirmelerin yapılmak istenmemesidir. Perdelerde böyle bir durum genel anlamda söz konusu değildir. Dediğiniz gibi perdelerde bina boyunca konsol davranış hakimdir ve yönetmelik bunu kritik perde yüksekliği tanımı ile göz önüne almıştır. Genel olarak perde içerisindeki başlık bölgelerinin kolon gibi bir davranışta olamayacağı ve kolonlardaki gibi uç bölgelerinde plastikleşme olur kabulü yapılamayacağı için bindirmelerinin orta bölgede yapılmak istenmesi sadece kişisel tercihten öteye teknik anlamda bir mana ifade etmemektedir. Oluşabilecek yanlış uygulamaları ve hataları göz önünde bulundurursak ve yönetmelikte bu tarz bir kural olmadığını da düşünerek böyle bir opsiyon koymayı düşünmüyoruz. Yukarıda açıkladığım temel prensip açısından paylaştığınız görselde de perdelerdeki gibi alt kısımda bindirme yapılmasında herhangi bir sakınca gözükmemekte.

Perde orta bölgesinde saplanan kirişlerle alakalı durumda, kirişin aktardığı kuvvetlerden kaynaklı perdede düzlem içi ve düzlem dışı gerilmelerde pikleşmeler olur bu durumda ilgili bölgenin kapasite yetersiz olabilir. Program buralarda otomatik konstüriktif başlık bölgeleri tanımlar bunun nihai boyutunu gerilmeleri karşılayacak şekilde mühendis tayin eder. Ama her halükarda bu bölgelerde çatlak oluşmaması için başlık bölgesi düzenlemesi, düzenlenmemesinden daha doğru bir yaklaşım olur.

Özetle perde başlıklarında bindirme bölgeleri için bir yönetmelikte özel bir bölge belirtilmemiştir ve orta bölgede yapılması için herhangi özel bir neden görülmemektedir. Bu nedenle de buna özel bir opsiyonu şuan için koymayı düşünmüyoruz.

Teknik açıklamalarınız için teşekkürler ancak sanırım bir yanlış anlaşılma var.

Konu perdeler yada perdelerin başlık bölgelerindeki donatı ekinin yeriyle alakalı değil. Buralardaki donatı ekini ortada yapmak gibi bir konuda sözkonusu değil.

Konu üst katlara devam etmeyen bodrum çevre perdeleri arasında kalan ve üst katlara devam eden ve kolon olarak modellenen taşıyıcı elemanların (yani kolonların) bodrum kattaki donatı eklerinin yönetmeliğin hangi maddesine istinaden yada statik/dinamik olara elde edilen hangi teknik veriye dayanılarak alt uçta yapıldığı üzerinedir.

Bu sebepten paylaştığım görseldeki kolonun majör yönde perdelerden bağımsız olarak çalışmasının muhtemel olduğu, bu sebepten mümkünse güvenli tarafta kalmak ve yönetmeliktede kolon ekiyle ilgi başkaca bir madde olmadığı için donatı ekinin ortada yapılmasının iyi olacağı yönündeydi.

Programdaki haliyle bodrum perdeleri arasında kalan kolonlarda donatı ekinin alt uçta yapılması her durumda yanlış olmadığı gibi her durumda doğruda değildir.

Saygılarımla.