x ve y yönünde farklı R ve D katsayıları ile deprem yükü vermem gerekiyor.

x yönü çerçeveli sistem A11. Rx=8 ; Dx=3

y yönü çerçeve ve perdeli sistem A15. Ry=7 Dy=2.5

Stada modellerken Rx ve Ry değerlerini farklı girebiliyoruz. Fakat D katsayısını farklı değer girmeye izin vermiyor.

Ayrıca TBDY 2018 4.7.3.4'e göre periyot hesaplarken x yönünde Ct= 0.1 olmalı ve y yönünde Ct=0.07 olmalı. Ne yaparsam yapayım her iki yönde tek Ct kullanımına izin veriyor Sta4cad ( ya Ctx=Cty=0.1 ya da Ctx=Cty=0.07 oluyor.)

Bu sorunu nasıl çözeriz ?

Teşekkürler.

Doğru taşıyıcı sistem seçimi, yapının deprem performansı açısından hayati öneme sahiptir. Bu tür bir taşıyıcı sistem kurgusu hatalıdır. Bir inşaat mühendisi olarak, X ve Y yönlerinde mutlaka perdelerin yerleştirilmesi gerekmektedir. Akabinde, TBDY 2018'in 4.1 numaralı tablosuna göre uygun R (davranış katsayısı) değeri seçilmelidir. Unutulmamalıdır ki, geçmiş depremlerde birçok binanın yıkılmasının temel sebebi, yetersiz ve uygun yerleştirilmemiş taşıyıcı sistemlerdir. Perdeler, özellikle deprem yüklerinin büyük kısmını karşılayan elemanlar olduğu için, X yönünde yalnızca perde, Y yönünde ise yalnızca çerçeve kullanılması doğru bir modelleme yaklaşımı değildir. Her iki doğrultuda da rijitlik ve süneklik açısından dengeli bir sistem oluşturulması gereklidir.

Bu tür taşıyıcı sistem kurguları kesinlikle doğru değildir ve ciddi yapısal riskler barındırmaktadır. Bu nedenle, bu yaklaşımdan kesinlikle uzak durulmalı ve mühendislik prensiplerine uygun, yönetmeliklerle uyumlu sistemler tercih edilmelidir. Deprem etkilerine karşı güvenli bir yapı tasarımı için, taşıyıcı sistemin rijitlik, dayanım ve süneklik açısından dengeli bir şekilde planlanması zorunludur.

Rıza Torkan

Cevabınız için teşekkür ederim.

Fakat bu sistemin uygun olmadığına yönelik yönetmeliklerde herhangi bir madde var mıdır ?

Teşekkürler şimdiden.

Yönetmeliğin 4.1 numaralı tablosu bu konuda oldukça nettir. Daha önceki mesajımda da açıkladığım üzere, taşıyıcı sistemin türü ve düzenliliğine göre belirlenmiş olan R katsayısı dışına çıkmak, hem yönetmelik ihlali anlamına gelir hem de yapısal güvenliği ciddi şekilde riske atar.

Bu nedenle, alternatif bir R değeri kullanmanız teknik olarak uygun değildir. Yönetmelik, her taşıyıcı sistem tipi için tanımlanmış davranış katsayılarını (R) açık şekilde belirtmekte olup, bu katsayılar yapıların deprem performansları esas alınarak belirlenmiştir.

Yanlış R katsayısı seçimi; yapı analizleri, boyutlandırma ve genel güvenlik açısından telafisi güç sorunlara yol açabilir. Dolayısıyla önerdiğiniz farklı R katsayısının kullanımı, teknik ve mevzuatsal bakımdan kabul edilemez.

Bu konu teknik olarak tartışmaya kapalıdır; zira depremlerde yapıların nasıl davrandığını ve nelere mal olduğunu hep birlikte gördük.

TBDY 2018 madde 4.3.4.2'de birbirine dik doğrultuda farklı R ve D katsayıları kullanılabilir yazmaktadır.

Sta4cad yapı bilgileri menüsünde de farklı R seçimine izin vermektedir. Fakat farklı D katsayısı seçimine izin vermemektedir.

Saygılarımla.

Kullanım amacıyla ilgili açıklamayı ekledim. İstediğiniz R katsayısını tercih edebilirsiniz. Programda farklı bir D katsayısı giremezsiniz; yalnızca en olumsuz D katsayısını yazabilirsiniz.